بلاگ

متخصص شبکه‌های کامپیوتری: راهنمای شغلی، تحصیلی و مهارت‌ها

از آن‌جا که شبکه های کامپیوتری بخش بزرگی از زندگی روزمره ما را دربر گرفته‌اند، متخصص خدمات شبکه های کامپیوتری و شغل‌های وابسته به این حرفه نیز در مرکز توجه قرار گرفته‌اند. امروزه به دلیل اینکه شبکه‌های کامپیوتری به ستون فقرات ارتباطاتی شرکت‌های بزرگ و کوچک تبدیل شده‌اند، مراحل راه اندازی شبکه یک شرکت یا سازمان نیاز به مهارت های کارشناس شبکه دارد، زیرا وقتی یک شبکه به هر دلیلی از کار می‌افتد و متوقف می‌شود، بسیاری از کسب‌و‌کارها نیز از انجام فعالیت خود باز می‌مانند تا زمانی که آن شبکه دوباره به کار افتد.

شبکه‌های کامپیوتری

هر کسی که تا به حال حداقل یک‌بار از سرویس‌های پیام رسان، پیغامی را برای دوستان و یا همکاران خود فرستاده باشد، پس حتماً از شبکه‌های کامپیوتری استفاده کرده است. همین یک نسل پیش بود که کامپیوترها، تازه به شکل امروزی وارد بازار شدند ولی در حال حاضر به جایی رسیدیم که زندگی بدون شبکه‌های کامپیوتری غیرقابل تصور است. شبکه های کامپیوتری امروزه تبدیل به یک ابزار اساسی و مهم برای همه به خصوص محیط‌های تجاری و شرکتی شده‌اند.

شبکه‌های کامپیوتری در سطوح مختلف، LAN یا WAN، بسته به تعداد افراد و نیز فواصل جغرافیایی به کار گرفته می‌شوند. این استفاده می‌تواند در یک تجارت کوچک با دو یا چند کارمند، یک شرکت تجاری بزرگ و یا یک سازمان دولتی با چند صد کارمند باشد. اما شبکه‌های کامپیوتری در حال حاضر فراتر از حوزه تجارت مورد استفاده قرار می‌گیرند. عملاً تمامی بخش‌های جوامع امروزی به اطلاعاتی که از طریق شبکه‌های کامپیوتری استخراج می‌شوند وابسته‌اند. شرکت‌ها می‌توانند میلیون‌ها دلار را به واسطه اشتراک گذاری منابع از طریق شبکه‌های کامپیوتری به جای ارسال از طریق ابزارهای قدیمی مانند پست، مسافرت‌های درون شهری و یا برون‌شهری، ترانزیت زمینی، هوایی ذخیره کنند. مردم از طریق شبکه‌های کامپیوتری، کارهای بانکی خود را در منزل انجام می‌دهند، با اقوام و بستگان خود به طور مداوم در ارتباط هستند و حتی خود را با موسیقی، فیلم و بازی‌های کامپیوتری سرگرم می‌کنند.

شبکه کامپیوتری چیست؟

شبکه کامپیوتری ارتباط دو یا چند کامپیوتر است که اجازه می‌دهد اطلاعات بین آن‌ها به اشتراک گذاشته شود. این کار می‌تواند بین کامپیوترها در خانه انجام شود یا در یک شرکت و یا یک سازمان بزرگ و حتی ممکن است در سطح جهانی صورت گیرد. اینترنت یک نمونه بزرگ از شبکه‌های کامپیوتری است چرا که شامل هزاران کامپیوتری است که به صورت شبکه‌ای اطلاعات خود را به اشتراک گذاشته‌اند.

شبکه‌های کامپیوتری زندگی انسان‌ها را تغییر داده است. مردم می‌توانند از داخل خانه در حالی که روی مبل راحتی نشسته‌اند و مراقب کودکان خود باشند و همزمان کارهای مربوط به شغل و یا تجارت خود را انجام دهند. شرکت‌ها می‌توانند کنفرانس ویدئویی با یک‌دیگر برقرار کنند و نرم افزارهای خود را به اشتراک بگذارند.

اطلاعات در هر زمینه و موضوع قابل تصوری تنها با چندبار کلیک کردن موس در دسترس قرار می‌گیرد. شبکه‌های کامپیوتری در کنار تمامی مزایای خود ضعف‌هایی نیز دارند. هکرها به طور دائم در حال نفوذ به سیستم‌ها هستند و اطلاعات مهم شما ممکن است به سرقت برود، شبکه‌ها ممکن است مشکلات فنی نیز داشته باشند و یا به کلی خراب شوند و از دسترس خارج گردند. حل اینگونه مشکلات شبکه های کامپیوتری موجب معرفی مهارت های شغل کارشناس شبکه می‌گردد.

از وظایف مهم کارشناس شبکه های کامپیوتری، میتوان به حل مشکلات و بیشتر حفظ امنیت اطلاعات افراد، شرکت‌ها و اطلاعات دولتی از طریق بررسی و نظارت بر امنیت شبکه اشاره کرد.

شغل کارشناس شبکه کمتر از یک نسل قدمت دارد. ولی امروزه به عنوان یکی از برجسته‌ترین شغل‌های موجود در جهان است، که استخدام متخصص شبکه بازار کار بسیار زیاد و رو به رشدی دارد. گسترش روز افزون فناوری شبکه‌های رایانه‌ای همراه با پیچیدگی‌های این تکنولوژی، به این معنی است که فارغ التحصیلان این رشته وارد یک حوزه تخصصی در حال رشد شده‌اند که بازار کار پرتقاضا و رقابتی دارد.

مزایای شبکه کامپیوتری

امروزه اهمیت شبکه های کامپیوتری بر هیچ شخصی پوشیده نیست و استفاده از این شبکه در شرکت‌های کوچک و بزرگ، موسسات، مدارس، کارخانجات، هتل‌ها، فروشگاه‌ها،پتروشیمی‌ها و حذف محدودیت‌های جغرافیایی شاهد پیشرفت روز افزون در این حوزه هستیم. از مزایای اصلی در نصب و راه اندازی شبکه کامپیوتری می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• قابلیت اطمینان
• اشتراک گذاری اطلاعات، منابع نرم افزاری و سخت افزاری
• صرفه جویی در زمان
• کاهش هزینه‌ها
• قابلیت توسعه

یک متخصص شبکه چه کاری انجام می‌دهد؟

همان‌طور که شبکه‌های کامپیوتری بخش بزرگی از زندگی روزمره ما را دربر گرفته‌اند، مشاغل متخصص و مدیر در شبکه‌های کامپیوتری نیز مورد توجه و اهمیت بسیاری قرار گرفته‌اند. وقتی یک شبکه به هر دلیلی از کار می‌افتد و متوقف می‌شود، بسیاری از کسب و کارها نیز از انجام فعالیت خود باز می‌مانند تا زمانی که آن شبکه دوباره به کار افتد. شبکه‌های کامپیوتری به ستون فقرات ارتباطات شرکت‌های بزرگ و کوچک تبدیل شده است.

بررسی مشکلات به وجود آمده در شبکه و برطرف کردن آن، فعالیت شماره یک و کلیدی‌ترین وظیفه یک کارشناس شبکه است. توانایی حل مشکلات به وجود آمده به شکل سریع و خلاقانه از مهم‌ترین ویژگی‌ها برای یک متخصص شبکه‌های کامپیوتری است.

اولویت یک متخصص شبکه کامپیوتری،پشتیبانی و بررسی روزانه آن می‌باشد تا زمانیکه فعالیت آن بی‌وقفه ادامه داشته باشد. برای مثال، یک آژانس مسافرتی کوچک نمی‌تواند به فعالیت خود ادامه دهد اگر کامپیوترها به دیتابیس خطوط هوایی و مسافرتی دسترسی نداشته باشند. سایر کسب و کارها نیز در چنین وضعیت بحرانی قرار دارند. متخصص شبکه‌های کامپیوتری، از سخت افزارها و نرم‌افزارهای موجود نگهداری و پشتیبانی می‌کند، برای پیشگیری از اختلالات احتمالی که ممکن است ایجاد شود وضعیت سیستم‌ها را مانیتورینگ و ارزیابی می‌کند، مشکلات را بررسی و آنالیز می‌کند، برای پیاده‌ سازی راهکارهای کاربردی و بالقوه طرح ریزی و برنامه‌ریزی می‌کند. متخصصان و کارشناسان شبکه، می‌توانند مشکلات را پیش بینی کنند و برنامه‌هایی را برای پیشگیری از آن و یا در جهت کم کردن اثرات آن طرح‌ریزی و پیاده‌ سازی می‌کنند.

از وظایف اولیه یک متخصص و پشتیبان شبکه‌های کامپیوتری، نظارت مستمر بر سیستم‌های کامپیوتری به صورت کاملاً بهینه و کارآمد می‌باشد. این وظایف می‌تواند شامل ارائه توصیه‌، مشاوره‌ شبکه و ارائه راهکارهای سودمند و همچنین رشد و توسعه فنی شرکت و سازمان بر اساس توانمندی‌ها و فناوری‌های موجود و قابل اجرا می‌باشد.

در بسیاری از سیستم‌ها متخصص و کارشناس شبکه‌های کامپیوتری مسئول امنیت شبکه و سیستم‌ها نیز هستند. جرایم رایانه‌ای یک مشکل رو به رشد و در حال افزایش است و متخصصان شبکه می‌بایست همواره به دنبال راهی برای جلوگیری و ممانعت از حملات سایبری و دزدهای اطلاعاتی باشند. آن‌ها باید درک درستی از ماهیت اطلاعات حفاظت شده، انواع نرم‌افزارها و سخت‌افزارهای مورد استفاده و همچنین کلیه راه‌های ممکن برای نفوذ به اطلاعات را داشته باشند.

یکی از وظایف و نقش‌های معمول و مورد انتظار از متخصص و کارشناس شبکه این است که چگونگی استفاده صحیح از سیستم‌ها را به دیگران آموزش دهد. متخصص می‌بایست جزئیات پیچیده فنی سیستم‌ها را بشناسد و بتواند آن را به زبانی ساده و قابل فهم به سایر افراد غیرمتخصص توضیح و آموزش دهد. کارمندان شرکت باید بدانند که سیستم‌های موجود در شبکه چه کارهایی می‌توانند انجام دهند و چه کارهایی نمی‌توانند. آن‌ها باید بدانند که چگونه می‌توانند به درستی از اطلاعات محافظت کنند و مانع از هک شدن اطلاعات خارج از شبکه گردند.

متخصصان شبکه ممکن است به عنوان مدیر شبکه برای یک سازمان و یا یک شرکت خدمت کنند. وظایف مدیر شبکه های کامپیوتری، شناسایی و ارزیابی نیازهای شرکت و سپس توسعه الزامات شبکه به جهت پیاده‌ سازی طرحی برای رفع آن نیازها است. متخصصان شبکه می‌بایست سیستمی را طراحی کنند که بخش‌های مختلف آن در کنار هم با حداقل اختلال و مشکل به درستی کار کنند. مدیر شبکه ممکن است یک مهندس نرم‌افزار باشد و در طراحی سیستم‌ها و شبکه مشارکت داشته باشد.

متخصص شبکه‌های کامپیوتری ممکن است در مواقع بسیاری در شرایط آرام و بی‌دردسری به کار خود مشغول باشد ولی همیشه باید آمادگی مقابله با دردسرها و اتفاقات ناخوشایند را داشته باشد. خرابی‌ها و اختلالات شبکه ممکن است در هر زمانی اتفاق بیافتد و باعث شود فعالیت چندین کسب و کار مختلف تا زمانی که مشکل برطرف شود متوقف گردد. این به این معنی است که کارشناس شبکه می‌بایست در طول شب، آخر هفته و حتی تعطیلات رسمی نیز آمادگی برای برطرف کردن مشکل را داشته باشد و در واقع همیشه باید گوش به زنگ باشد. همچنین به این معنی است که یک متخصص شبکه باید قادر به تحمل استرس ناشی از حساسیت شدید موقعیت شغلی خود باشد. وقتی سیستم از کار بیافتد به این معنی است که مردم نمی‌توانند کار کنند پس فشار شدیدی به کارشناس وارد خواهد شد تا هر چه سریع‌تر مشکل را برطرف کند.

آینده شغلی در شبکه‌های کامپیوتری

طبق داده‌های سال 2016 اداره آمار کار در ایالات متحده، 367 هزار نفر به عنوان متخصص شبکه‌های کامپیوتری و یا به عنوان مدیر سیستم مشغول به کار بوده‌اند. انتظار می‌رود که این مقدار بالاتر از نرخ متوسط رشد کند چرا که بسیاری از شرکت‌ها در بخش شبکه کامپیوتری به شدت سرمایه‌گذاری کرده‌اند. با ادامه این سرمایه‌گذاری، شرکت‌ها نیز تمایل بیشتری به توسعه ویژگی‌های امنیتی برای مقابله با حملات الکترونیکی خواهند داشت.

تعداد شرکت‌های فعال در حوزه تجارت الکترونیک نیز در حال افزایش است، چرا که مصرف‌کنندگان تمایل زیادی به خرید خدمات و محصولات آنلاین به دلیل ویژگی‌های ذاتی آن دارند. این تمایل زیاد مردم به استفاده از خدمات آنلاین خبر خوبی است برای متخصصان شبکه‌های کامپیوتری چرا که موجب افزایش تقاضای بازار کار برای استخدام متخصصین شبکه می‌گردد تا زیرساخت مناسب برای توسعه تجارت الکترونیک را برای شرکت‌ها فراهم کنند. کسانی که در زمینه کامپیوتر مهارت و تجربه دارند اما مدرک لیسانس در شبکه‌های کامپیوتری را ندارند نیز می توانند در سطوح اولیه این حوزه مشغول به کار شوند. داشتن گواهی نامه‌های فنی در زمینه شبکه برای افرادی که مدرک دانشگاهی ندارند الزامیست.

در حال حاضر تمامی کشورها نیاز مبرمی به امنیت شبکه دارند. دولت‌ها مبالغ سنگینی را صرف توسعه و تحقیق تکنیک‌های امنیتی جدید صرف می‌کنند. بخشی از این تحقیق و توسعه در بخش امنیت شبکه، صرف مقابله با حملات تروریستی سایبری و همچنین ردیابی اطلاعات می‌شود.

شرکت‌ها در هر ابعاد و اندازه ای که باشند در ساختار خود شبکه کامپیوتری دارند و برای نگهداری و مدیریت آن به متخصص شبکه نیاز دارند اما بسیاری از شرکت ها نیاز به یک مدیر تمام وقت ندارند و یا توانایی پرداخت هزینه استخدام نیروی متخصص به صورت تمام وقت را ندارند از این رو این مسئولیت را به شرکت‌های فنی مهندسی که در این زمینه و خدمات پشتیبانی شبکه فعال هستند واگذار می‌کنند. شبکه‌های کامپیوتری فرصتی مناسب برای کارشناسان متخصص و یا کارآفرینان ماهر برای کار با شرکت‌های مختلف به جهت نصب و راه اندازی و یا حفظ و نگهداری شبکه آن‌ها می باشد.

آموزش حرفه‌ای در شبکه‌های کامپیوتری

برای آینده متخصص شبکه‌های کامپیوتری، نیازی به تأکید ویژه به موضوعات فنی شبکه در سطح دبیرستان نیست، اما نیاز است که مهارت‌های حل مسئله، تجزیه و تحلیل و ارتباطات آموزش داده شود. در آمریکا بسیاری از کالج‌ها و دانشگاه‌ها نیاز به نمره قبولی در آزمون SAT برای پذیرش دانشجو در زمینه شبکه‌های رایانه‌ای دارند. دانش آموزانی که تمایل به ادامه تحصیل در این رشته دارند پیش از شرکت در آزمون‌های مربوطه و یا ثبت نام در دانشگاه می‌بایست پیش نیازهای این رشته را به دقت بررسی کنند. در کشور ما تا چند سال قبل فقط رشته‌های مهندسی سخت‌افزار و نرم‌افزار تا مقطع کارشناسی در دانشگاه‌ها تدریس می‌شد. بعدها رشته IT نیز به این رشته‌ها اضافه شد. در حال حاضر رشته‌های دیگر علوم رایانه از جمله فناوری شبکه‌های کامپیوتری در دانشگاه‌های علمی-کاربردی تدریس می‌گردد.

آیا برای کار در شبکه‌های کامپیوتری به سطح پیشرفته نیاز است ؟

از آن‌جا که شغل متخصص شبکه‌های کامپیوتری روز به روز در حال توسعه است پس می‌بایست الزاماتی را برای متخصصین شبکه در این زمینه داشته باشد. پیش‌تر فردی با تجربه در زمینه کامپیوتر می‌توانست به راحتی در این حوزه پیشرفت کند. اما همان‌طور که این رشته توسعه پیدا کرده و تخصصی‌تر می‌شود، کارفرمایان نیز به دنبال افرادی با مدارج سطح بالای دانشگاهی و همچنین با تجربه در شبکه می‌گردند. در حال حاضر شاید سطوح پیشرفته تحصیلی، مانند مدارک کارشناسی ارشد برای تبدیل شدن به یک متخصصی شبکه‌های کامپیوتری الزامی نباشد، اما مطمئناً برای ادامه فعالیت در سطوح تخصصی‌تر و پیشرفته‌تر لازم و ضروری است.

مدرک دانشگاهی در شبکه‌های کامپیوتری لازم است یا خیر ؟

کارشناسان و متخصصین فعال در زمینه شبکه‌ های کامپیوتری می‌بایست از هر فرصتی برای تکمیل و ارتقاء سطح دانش خود و همچنین بالا بردن تجربه کاری مرتبط استفاده کنند. بسیاری از افراد در دوران تحصیل خود به صورت کارآموزی و یا پاره وقت در شرکت‌های مرتبط مشغول به فعالیت می‌شوند و حتی بخشی از خرج تحصیل خود را نیز از این راه تأمین می‌کنند هر چند، تجربه‌ای که کسب می‌کنند بسیار با ارزش‌تر و مهم‌تر از پولی است که در این زمان بدست می‌آورند. کسانی که به این رشته در دوران دانش‌آموزی علاقه‌مند هستند می‌بایست فرصت را غنیمت بشمرند و از زمان آزاد خود بیشترین بهره را ببرند. بسیاری از مراکز عمومی و سازمان‌های مردم نهاد و محلی به نیروی کار آشنا به کامپیوتر برای انجام امور روزانه خود احتیاج دارند. دانش آموزان می‌توانند در تابستان‌ها و حتی ساعت بیکاری به شکل داوطلبانه در این مراکز فعالیت کرده و تجربه کسب کنند حتی اگر مستقیماً به شبکه‌های کامپیوتری مرتبط نباشد ولی می‌تواند محلی برای کسب مهارت‌ها و ایجاد ارتباطات با افراد متخصص باشد که شاید در آینده‌ای برای آنان بسیار سودمند باشد.

قبل از این‌که تصمیمی برای حضور در این رشته بگیرید ابتدا باید در مورد توانایی‌های خود و ویژگی‌های خاص این رشته کمی توجه کنید. این شغل به شدت نیازمند توانایی فردی برای تحمل شرایط بحرانی و استرس‌زا می‌باشد. قطع شدن سیستم‌ها و شبکه‌ی یک کارخانه می‌تواند خط تولید را متوقف کند که ضرر مالی بسیار سنگینی را می‌تواند برای آن کسب و کار داشته باشد. همین موضوع باعث می‌شود که فشار بسیار زیادی بر روی متخصص شبکه جهت حل مشکلات و بحران‌های ایجاد شده در سریع ترین زمان ممکن ایجاد کند.

مسئولیت فعالیت در این حرفه در هر سطحی بسیار بالاست و فرد می‌بایست بسیار مسئولیت پذیر باشد. بسیاری از مواقع ممکن است مشکلاتی در خارج از ساعات کاری ایجاد شود که نیازمند رسیدگی توسط کارشناس شبکه می‌باشد و حتی ممکن است در روزهای تعطیل نیز شما را درگیر کند. در بسیاری از موارد جهت ارتقاء، آپدیت و یا تغییرات در شبکه لازم است که در خارج از ساعات اداری و روزهای تعطیل انجام شود تا اختلالی در روند کاری پرسنل در ساعات اداری ایجاد نگردد. در هر حال این حرفه جزو مشاغل سخت و حساس محسوب می‌گردد و باید قبل از انتخاب به عنوان یک شغل در مورد آن آگاهی کافی و کامل داشت.

شبکه‌‌های کامپیوتری: مهارت‌های کلیدی

تکنولوژی و فناوری شبکه‌‌های کامپیوتری همیشه در حال تغییر و توسعه می‌باشد. هر فردی که در این حوزه به صورت حرفه‌ای مشغول به فعالیت است باید با این پیشرفت‌ها هماهنگ باشد. سرعت رشد به قدری زیاد است که فناوری‌ها به سرعت منسوخ می‌شوند. چیزی که امروز در این حوزه مورد استفاده قرار می‌گیرد ممکن است فردا از رده خارج شود. پس متخصص شبکه‌های کامپیوتری باید شناخت کافی از پشتیبانی سخت‌افزار و نرم‌افزارهای روز را داشته باشد.

داشتن مهارت ارتباطات برای متخصص شبکه‌‌های کامپیوتری به طور کلی به دلیل تعامل دائم با کارمندان و مسئولان شرکت می‌تواند بسیار با ارزش و سودمند باشد. هنگامی که پشتیبانی فنی و یا مسائل مرتبط با شبکه مطرح می‌شود یک کارشناس شبکه باید بتواند به شکلی درست مسائل پیش آمده را توضیح دهد و یا در جلسات شرکت در مورد سایر موضوعات و همچنین موضوعات تخصصی صحبت کند و با سایر همکاران تعامل داشته باشد.

شبکه‌ های کامپیوتری تقریباً در هر کسب و کاری چه بزرگ و چه کوچک یافت می‌شوند. می تواند در استارت‌آپ‌ها و یا در صنایع عظیم و پیشرو وجود داشته باشد و بالطبع نیازمندی‌ها و تجهیزات مورد استفاده در آن‌ها برای متخصص شبکه نیز متفاوت است. افرادی که چندین تخصص مختلف در زمینه شبکه دارند ممکن است در بخش‌های مختلفی مشغول به فعالیت باشند و یا از یک بخش به بخش دیگر جابه‌جا شوند. در زیر بخشی از شغل‌های متخصص شبکه معرفی شده است هرچند که ممکن است وظایف آن‌ها در بعضی بخش‌ها همپوشانی داشته باشد.

عناوین شغلی در شبکه‌های کامپیوتری

مدیران شبکه مسئول حفظ و نگهداری شبکه و همچنین برقراری شبکه می‌باشند. آن‌ها حساب‌های کاربری را ایجاد می‌کنند، فایل‌ها و فولدرها و سایر منابع را بر روی کامپیوتر‌ها و سرورها مدیریت می‌کنند. آن‌ها مشکلات مربوط به شبکه، دسترسی به منابع ، چاپگرها و رایانه‌ها را بررسی و تصحیح می‌کنند. آن‌ها موظفند مسائل مربوط به ارتقاء و گسترش شبکه را بررسی کرده و نیازهای آن را برطرف کنند.

بسته به اندازه سازمان، تعداد کاربران، تعداد ساختمان‌ها، دسترسی جغرافیایی، اهداف و غیره، وظایف یک مدیر شبکه می‌تواند بسیار متفاوت باشد. مدیر شبکه در یک شرکت کوچک تقریباً تمامی امور مرتبط با شبکه را خود انجام می‌دهد ولی در سازمان‌ها و شرکت‌های بزرگ بخش مجزا برای شبکه وجود دارد که در آن ممکن است چند تکنسین کامپیوتر به عنوان افراد تحت نظارت مدیر شبکه در اختیار وی باشد و مدیر شبکه صرفاً مسئول انجام امور فنی سطح بالا و تخصصی‌تر در شبکه باشد. اصولاً مدیر شبکه از نظر شغلی در سطح متوسط و رو به بالا قرار دارد. معمولاً مدیر شبکه در یک مجموعه نسبتاً بزرگ در بخش‌های تخصصی‌تر که مربوط به نصب و راه‌اندازی سرویس‌های شبکه و یا پیکربندی و مدیریت آن می‌باشد دخالت می‌کنند و قسمت‌هایی که سطح فنی پایین‌تری دارند توسط تکنسین‌های کامپیوتر و شبکه و یا توسط شرکت‌های پیمانکار پشتیبانی می‌شوند.

در زیر بخشی از وظایف اساسی که مدیر شبکه مسئول آن است ذکر شده است :

• نصب و راه‌اندازی نرم‌افزار و سخت‌افزار شبکه
• نصب و پیکربندی تجهیزات ارتباطی و اتصالات شبکه
• اتصال نودهای کاربر (کامپیوتر، لپ تاپ و …) و انواع دستگاه‌های جانبی به شبکه (پرینتر ، اسکنر و …)
• ایجاد و مدیرت حساب‌های کاربری و یا حذف آن ها از شبکه
• مدیریت گذرواژه‌ها، مجوزهای دسترسی به اطلاعات و فضاهای ذخیره سازی
• راه اندازی و پیکربندی سرویس پشتیبان‌گیری از کلیه اطلاعات ارزشمند
• بررسی وضعیت امنیت شبکه و اطمینان از آن
• مدیریت سیستم ایمیل و پیام رسان شرکت
• کنترل و مدیریت اینترنت و مجوز دسترسی کاربران به آن از طریق شبکه
• آموزش و آگاه‌سازی کاربران به نحوه استفاده از شبکه و سایر منابع اشتراکی

مهندس شبکه (Network Engineer)

یک مهندس، گروه‌های مختلف شبکه‌های کامپیوتری را طراحی و مدیریت می‌کند. یک مهندس شبکه وظایفی مانند نصب و راه‌اندازی تجهیزات ارتباطی شبکه مانند روترها، سوئیچ ها، سرورها را انجام می‌دهد. نصب و راه‌اندازی لینک ارتباطی وایرلس و سیمی، نصب و راه‌اندازی نرم‌افزارهای کاربردی تحت شبکه، عیب‌یابی و رفع مشکلات فنی در شبکه به صورت مستمر، ارائه خدمات پشتیبانی فنی و غیره از دیگر وظایف مهندس شبکه می‌باشد.

همچنین مهندسین شبکه به عنوان معمار شبکه نیز شناخته می‌شوند. آن‌ها با کمک فناوری اطلاعات در شبکه کامپیوتری شرکت‌ها شرایطی را فراهم می‌کنند تا کلیه کارکنان بتوانند از شبکه استفاده کنند. این شبکه اطلاعات می‌تواند شامل شبکه‌های محلی (LAN)، شبکه‌های گسترده (WAN)، اینترانت و اینترنت باشد. بسته به نوع سازمان پیچیدگی‌های شبکه می‌تواند متفاوت باشد و شرکت ممکن است یک مهندس اختصاصی و یا چندین مهندس شبکه را زیر نظر مدیر ارشد فناوری برای رفع نیازهای شبکه به استخدام خود درآورد.

مهندسین شبکه باید مهارت تجزیه و تحلیل داده‌های شبکه را داشته باشند، برنامه‌های‌ریزی شبکه را ایجاد کنند و آن را به مدیر ارشد گزارش دهند. با تکنولوژی‌های جدید آشنا باشند، توانایی درک و تعیین نیازهای سخت‌افزاری و کابل کشی شبکه ساختمان را نیز داشته باشند و مراقب عملکرد کارمندان در سطح شبکه بود و شبکه را مانیتور کنند.

مدیر سیستم‌های اطلاعاتی (Information Systems Administrator)

مدیر سیستم اطلاعاتی در طراحی، پشتیبانی و نگهداری زیرساخت فناوری اطلاعات با سازمان‌ها و شرکت‌ها همکاری می‌کند. این فرد در ارزیابی استراتژیک و در ارزیابی و پیشنهاد خدمات، تجهیزات شبکه و پروژه‌ها کمک می‌کند. این شغل شامل: همکاری و کمک به برنامه‌ریزی، توسعه، پیاده‌سازی و نگهداری پلتفرم اطلاعاتی می‌شود. در سطح مدیریتی همچنین دستورالعمل و کمک به ارائه برنامه‌های کاربردی آی تی را ارائه می‌دهد.

تکنسین شبکه (Network Technician)

تکنسین شبکه به طور کلی به کامپیوترهای موجود در شبکه سرویس‌دهی کرده و مشکلات آن‌ها را برطرف می‌کند. تکنسین‌های شبکه اغلب به صورت Helpdesk (حضور در محل قرارگیری سیستم‌ها جهت رفع مشکلات) برای تعمیر و ارتقاء کامپیوترها کار می‌کنند. تکنسین‌های شبکه باید با اصول و مبانی شبکه‌های کامپیوتری آشنا باشند و سیستم عامل‌های مختلف مانند ویندوز، توزیع‌های لینوکس، اندروید، آی او اس را بشناسند. تکنسین شبکه، سخت‌افزار کاربر را برای رفع ایرادها و مشکلات بررسی می‌کند، سیستم عامل کاربر را نصب و یا آپدیت می‌کند. نرم افزارهای کاربردی موجود بر روی کامپیوتر کاربران را نصب و آپدیت می‌کند. مشکلات اولیه شبکه که در سطح کلاینت‌ها ایجاد می‌شود را رفع می کند. تجهیزات اداری کاربران مانند پرینتر، اسکنر، دستگاه کپی و … را نصب و راه‌اندازی و مشکلات آن‌ها را برطرف می‌کند. اصولاً تکنسین‌های شبکه اغلب از نظر سطح شغلی در رده پایین‌تری نسبت به سایر مشاغل شبکه قرار دارند و برای متخصص شبکه‌های کامپیوتری به نوعی دروازه ورود به این حرفه می‌باشد.

تدریس در شبکه‌های کامپیوتری

استفاده روز افزون از شبکه‌های کامپیوتری ایجاب می‌کند که مدرسین و اساتید بیشتری در این حوزه حضور داشته باشند تا بتوانند دانش، مهارت و تخصص خود را به سایر علاقه‌مندان به این رشته آموزش دهند. ممکن است که دانشگاه‌های رسمی ترجیح بدهند اساتیدی که در آن مجموعه تدریس می‌کنند دارای مدارج عالی در رشته مربوطه باشند. اما در بسیاری از آموزشگاه‌های خصوصی  برخلاف بعضی دیگر از علوم، برای اینکه بتوانید در رشته‌های مختلف شبکه‌های کامپیوتری تدریس کنید الزاماً نیازی به داشتن مدرک دکترا و یا کارشناسی ارشد نیست. تدریس درحالی که می‌تواند راهی برای به روز ماندن اطلاعات و دانش در این حوزه باشد، می‌تواند منبع درآمدی بسیار خوبی برای متخصص شبکه‌های کامپیوتری باشد.

سایر مشاغل شبکه‌های کامپیوتری

برخی دیگر از حرفه‌ها و مشاغل مرتبط با شبکه‌های کامپیوتری عبارتند از :

• مهندس امنیت شبکه
• برنامه‌نویسان کامپیوتری
• مهندسی کامپیوتر
• مدیر پایگاه داده
• مدیر وب سایت
• محقق اپراتور کامپیوتر
• متخصص تعمیرات کامپیوتر
• تحلیل‌گر سیستم
• کارشناس نصب زیرساخت شبکه

گواهینامه‌های شبکه‌‌های کامپیوتری

بسیاری از شرکت‌ها به خصوص کارفرمایان بزرگ حوزه شبکه، ترجیح می‌دهند متخصصینی را که استخدام می‌کنند دارای مهارت‌های ویژه و گواهینامه‌های رسمی و بین‌المللی در نرم‌افزارهای کاربردی شبکه، سخت‌افزار شبکه، سیستم عامل‌ها و سایر علوم شبکه باشند. این تخصص‌ها می‌تواند در رزومه کاری افراد یک امتیاز خوب و قابل قبولی از دید شرکت‌ها و کارفرمایان باشد. داشتن این گواهینامه‌ها و مجوز‌ها می‌تواند به افرادی که تازه وارد این رشته شده‌اند کمک کند تا سریع‌تر در این زمینه رشد کرده و وارد بازار کار شوند.

بسیاری از شرکت‌های معتبر و مطرح که تولید کننده سخت‌افزار و یا ارائه دهنده سرویس‌های تجاری در حوزه شبکه می‌باشند، دوره‌های آموزشی تخصصی برای محصولات خود در سطح جهان برگزار می‌کنند و با گرفتن آزمون‌ها، به افرادی که نمره قبولی دریافت می‌کنند مدرک معتبر بین‌المللی اهدا می‌کنند. در هر حال تعداد بسیار زیادی از این گواهی‌ها وجود دارد که بسته به علاقه شما و مسیری که در این رشته در پیش گرفته‌اید، می‌توانید تعدادی از این گواهی‌ها را دریافت کنید. شرکت‌های معتبری مانند مایکروسافت، سیسکو، ناول، آی بی ام، اچ پی، دل و … دوره‌های اختصاصی خود را دارند. بعضی از این مدارک عبارتند از:

• CompTIA Network+ , A+ Course
• Microsoft’s MCSE, MCSA, MCP, Exchange, CRM, TMG, Lync, SharePoint
• Cisco CCNA , CCNP , CCIE Routing & Switching
• 3COM Master of Network Science (MNS)
• Sun Certified Java Developer
• Certified Network Expert (CNX)
• IBM Certified AS/400 Professional System Administrator
• Linux LPIC1 , LPIC2
• VMware vSphere: Install, Configure, Manage , VMware vSphere: Design Workshop

و بسیاری دیگر از مدارک معتبر و بین المللی که البته این دوره‌ها در دانشگاه‌های مطرح دنیا ارائه نمی‌گردند و بیشتر در آموزشگاه‌های خصوصی تدریس می‌شوند.